Bạn đã chinh phục thành công một trong những dãy núi vĩ đại nhất thế giới. 

Mọi mắt xích trong hệ sinh thái núi rừng — từ những sinh vật sản xuất nằm ở đáy của chuỗi thức ăn cho đến các loài thúăn thịt ở trên cùng — đều phối hợp một cách nhịp nhàng để tạo nên một hệ sinh thái cân bằng và khỏe mạnh.

Và chúng ta nên biết ơn tạo hóa vì điều đó!

Sức khỏe của Thiên Sơn, giống như tất cả các dãy núi khác, có liên hệ trực tiếp đến sức khỏe của cộng đồng con người.

Điều này lại càng đúng hơn đối với các nhóm dân tộc khác nhau sống trong khu vực, bao gồm cả người Kyrgyzstan vàngười Duy Ngô Nhĩ, những người sống dựa vào các nguồn tài nguyên trên núi để kiếm thức ăn, nước uống, nguyên liệu thô và sinh kế.

Ngày nay, mối đe dọa lớn nhất của Thiên Sơn chính là cuộc khủng hoảng biến đổi khí hậu. Lượng mưa bất ổn định, tuyết rơi trái mùa và lớp băng vĩnh cửu đang tan chảy, gia tăng xung đột giữa con người và động vật hoang dã khiến cuộc sống của các loài động vật và con người sinh sống trên dãy Thiên Sơn trở nên khó khăn hơn. 

Nhưng những nỗ lực để bảo vệ hệ sinh thái mong manh này đang được tiến hành và bạn có thể góp phần vào đó.

Chương trình Kho báu biến mất do UNEP thực hiện với sự phối hợp của các cấp chính quyền và cộng đồng địa phương ở phía Tây Nam dãy núi Thiên Sơn, trên lãnh thổ Kyrgyzstan và Tajikistan, để giúp con người và loài báo tuyết cùng chung sống, trong hiện tại và cả tương lai. Nếu muốn biết thêm về những hoạt động giúp tăng cường bảo vệ loài báo tuyết và hỗ trợ các cộng đồng địa phương ở Trung Á của UNEP, bạn có thể tham khảo thêm tại mục Các loài và Tóm tắt về biến đổi khí hậu của chương trình Kho báu biến mất đối với loài báo tuyết.

• Bạn có thể hỗ trợ những nỗ lực đang được thực hiện để bảo tồn sự đa dạng sinh học của Thiên Sơn bằng cách:
• Quyên góp cho các tổ chức hoạt động để bảo vệ dãy núi Thiên Sơn
• Hỗ trợ du lịch sinh thái trong khu vực khi có cơ hội bằng việc tham gia các chuyến du lịch bền vững (hãy tìm hiểu ngay thôi!) 
• Trò chuyện với bạn bè và gia đình về tầm quan trọng của cuộc chiến chống lại thay đổi khí hậu và khuyến khích các quan chức chính phủ thực hiện hành động

Bạn vừa được chiêm ngưỡng một trong những vùng đất hoang sơ nhất tại Châu Âu.

Những dãy núi như Karpat chính là minh chứng cho mối quan hệ cộng sinh độc đáo giữa các loài trong hệ sinh thái đểduy trì vòng quay bất tận của cuộc sống. 

Từ mầm cây bé nhỏ nhất cho đến chú gấu to lớn nhất, mỗi loài sinh vật - dù còn sống hay đã ngừng thở - đều là một mảnh ghép trong bức tranh rộng lớn và phức tạp.

Và mảnh ghép đó cũng bao gồm cả chính chúng ta!

Đó là bởi Karpat và các hệ sinh thái núi tương tự, đã mang đến tất cả những lợi ích vô giá mà con người đang tận hưởng.

Không chỉ là nguồn cung cấp nước như bạn đã biết, dãy núi hùng vĩ này còn là nơi trồng lúa mì, lúa mạch đen, yến mạch và khoai tây để cung cấp lương thực, đồng thời là nguồn lưu trữ khí tự nhiên để cung cấp năng lượng cho cuộc sống của người dân địa phương. 

Dù mang lại rất nhiều lợi ích nhưng Karpat lại đang bị đe dọa bởi vấn nạn ô nhiễm, phát triển không bền vững, săn bắn quá mức, tình trạng phá rừng và sự phân mảnh hoặc đánh mất môi trường sống.
 

Tuy nhiên, chúng ta có thể thay đổi điều đó. 

Rất nhiều tổ chức, chính phủ, doanh nghiệp và cá nhân đang nỗ lực không mệt mỏi để bảo vệ điểm nóng đa dạng sinh học của Châu Âu, và bạn có thể trở thành một trong số đó!
 

Công ước Karpat là một trong những nỗ lực như vậy. Công ước đề ra khuôn khổ hợp tác và quản lý để duy trì các biện pháp bảo vệ và phát triển bền vững trên toàn bộ khu vực Karpat. Được ký kết vào tháng 5 năm 2003, bản công ước đã thểhiện tinh thần hợp tác, đoàn kết của 7 quốc gia (Cộng hòa Séc, Hungary, Ba Lan, Romania, Serbia, Slovakia và Ukraine) cùng các bên liên quan trong khu vực với một tầm nhìn chung:

• nâng cao chất lượng cuộc sống;
• tăng cường kinh tế và cộng đồng địa phương; và
• bảo tồn các giá trị thiên nhiên và di sản văn hóa.

Bạn có thể hỗ trợ những nỗ lực đang được thực hiện để bảo tồn sự đa dạng sinh học của Karpat bằng cách:

• Quyên góp cho các tổ chức hoạt động để bảo vệ dãy núi Karpat
• Hỗ trợ du lịch sinh thái trong khu vực khi có cơ hội bằng việc tham gia các chuyến du lịch bền vững (hãy tìm hiểu ngay thôi!) 
• Lên tiếng phản đối các dự án phát triển không bền vững đe dọa đến tính đa dạng sinh học
• Tìm kiếm các sản phẩm giấy không liên quan đến viêc chặt phá rừng được làm từ cây gỗ khai thác bền vững hoặc các chất liệu không có nguồn gốc từ cây

Bạn đã tận mắt chứng kiến cuộc sống thiên nhiên hoang dã đa dạng tại Virunga. 

Cho dù là thực vật, động vật ăn cỏ hay ăn thịt, tất cả các loài động thực vật ở Virunga đều đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì cân bằng và sức khỏe cho hệ sinh thái. 

Sức khỏe của điểm nóng đa dạng sinh học độc đáo này liên quan trực tiếp đến hạnh phúc của con người của chúng ta,  

Đặc biệt là 4 triệu người hiện đang sống xung quanh khu bảo tồn. 

Đối với họ, Virunga và các nguồn tài nguyên thiên nhiên của dãy núi mang lại cơ hội kinh tế thông qua nông nghiệp và ngư nghiệp bền vững, du lịch và thủy điện. 

Hiện tại, cuộc khủng hoảng Covid-19 đã cho thấy hoạt động bảo tồn khỉ đột đang phụ thuộc rất nhiều vào du lịch sinh thái. Ví dụ, Cơ quan bảo vệ động vật hoang dã Uganda đã mất 32 triệu USD thu nhập từ hoạt động du lịch thăm quan khỉ đột núi. Những tác động này cũng ảnh hưởng nghiêm trọng đến cộng đồng địa phương, dẫn đến tình trạng hạn chế nguồn lực để duy trì khu bảo tồn cũng như các hoạt động du lịch, đồng thời làm tăng nguy cơ các thành viên trong cộng đồng có thể chuyển sang các hoạt động bất hợp pháp như săn trộm hoặc khai thác gỗ, củi, tre, nứa, v.v.  

Xung đột vũ trang đang diễn ra, môi trường sống trong rừng bị phá hủy, nạn săn trộm và xâm lấn đất đai gia tăng càng đe dọa tới sự cân bằng mong manh của dãy núi Virunga. 

Nhưng đừng từ bỏ hy vọng! 

Chương trình Kho báu biến mất do UNEP thực hiện với sự phối hợp của các cấp chính quyền và cộng đồng địa phương ở dãy núi Virunga, trên lãnh thổ Uganda và Rwanda, để giúp con người và loài khỉ đột núi cùng chung sống, trong hiện tại và cả tương lai. Chịu trách nhiệm dẫn dắt công việc của UNEP tại khu vực này là Tổ chức cứu trợ các loài khỉ lớn (GRASP), được thành lập vào năm 2001 nhằm giúp đảm bảo sự tồn tại lâu dài của khỉ đột, tinh tinh, tinh tinh lùn và đười ươi cùng môi trường sống của chúng ở Châu Phi và Châu Á. GRASP là một liên minh độc nhất được tạo thành từ của các chính phủ quốc gia, các tổ chức nghiên cứu, các cơ quan của Liên hợp quốc, các tổ chức bảo tồn và tổ chức khu vực tư nhân. Nếu muốn biết thêm về những hoạt động giúp tăng cường bảo vệ loài khỉ đột núi và hỗ trợ các cộng đồng địa phương ở dãy núi Virunga, bạn có thể tham khảo thêm tại mục Các loài và Tóm tắt về biến đổi khí hậu của chương trình Kho báu biến mất đối với loài khỉ đột núi. 

Bạn có thể hỗ trợ những nỗ lực đang được thực hiện để bảo tồn sự đa dạng sinh học của Virunga bằng cách: 

• Quyên góp cho các tổ chức hoạt động để bảo vệ dãy núi Virunga, 

• Hãy tìm hiểu cách hỗ trợ những người bảo vệ công viên trên hành trình theo đuổi mục tiêu bảo vệ Virunga an toàn trước sự xuất hiện của con người và bạo lực, 

• Giải thích cho bạn bè và người thân về sự đặc biệt của dãy núi Virunga và cách chúng ta có thể tham gia bảo vệ dãy núi này, 

• Thực hành du lịch sinh thái “Không để lại dấu vết” khi đến thăm Virunga.  

Chúng tôi hy vọng chuyến tham quan này sẽ giúp bạn phần nào hiểu được tầm quan trọng của mỗi loài động thực vật trong việc duy trì sự cân bằng của hệ sinh thái trên trái đất, vốn đã rất mong manh. 

Dãy núi Hindu Kush của Himalaya không chỉ giàu tính đa dạng sinh học mà còn là nhân tố không thể thiếu đối với sức khỏe và hạnh phúc của con người cùng muông thú.

Hindu Kush mang đến sinh kế cho hơn 200 triệu người và các hệ thống sông lớn của dãy núi cung cấp lượng nước cho gần 1/5 dân số toàn cầu!

Bất chấp tầm quan trọng của dãy núi Hindu Kush đối với thế giới, hiện tượng biến đổi khí hậu đang khiến những dòng sông băng ngày một bị thu hẹp, lớp băng vĩnh cửu tan chảy và các cơn mưa cực đại đe dọa nghiêm trọng đến hệ sinh thái rừng núi dễ bị tổn thương này. 

Bên cạnh đó, tình trạng du lịch không bền vững, xung đột với con người và đô thị hóa càng làm trầm trọng hóa vấn đề, đe dọa gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với loài hổ trên toàn thế giới.

Bạn có thể giúp xoay chuyển tình thế!

Thật may mắn là những nỗ lực bảo vệ dãy núi độc đáo này đang được tiến hành. Đơn cử như chương trình Kho báu biến mất do UNEP thực hiện với sự phối hợp của các cấp chính quyền và cộng đồng địa phương tại Bhutan để giúp con người và loài hổ cùng chung sống, trong hiện tại và cả tương lai. Nếu muốn biết thêm về những hoạt động giúp tăng cường bảo vệ loài hổ và hỗ trợ các cộng đồng địa phương ở Bhutan của UNEP, bạn có thể tham khảo thêm tại mục Các loài và Tóm tắt về biến đổi khí hậu của chương trình Kho báu biến mất đối với loài hổ hoàng gia Bengal.

Bạn có thể góp phần bảo tồn dãy núi Hindu Kush Himalaya bằng cách:​

• Giải thích cho bạn bè và người thân về cách để sống thông minh với khí hậu, tránh làm tổn hại thêm tới môi trường

• Kêu gọi chính phủ ban hành các chính sách giúp giảm thiểu biến đổi khí hậu

• Quyên góp cho các tổ chức hoạt động để bảo vệ và bảo tồn dãy Hindu Kush của Himalaya

• Thực hành du lịch sinh thái khi đi du lịch.